Diş eti kanaması, diş eti iltihabının en öncelikli belirtisidir.
Diş eti kanaması; toplumda oldukça yüksek bir oranda görülebilen, tedavi edilmezse ağız ve diş sağlığını, ve vücuttaki diğer organları da olumsuz yönde etkilediği bilimsel olarak kanıtlanmış önemli bir ağız sorunudur. Bu nedenle önemsenmeli ve tedavi edilmelidir. Diş eti iltihabının en sık görülen belirtisidir.
Diş etleri, diş köklerini çevreleyen kemik dokusu ile birlikte dişlerin alt yapısını oluştururlar. Dişlere yapılacak her türlü işlemde diş etlerinin sağlıklı olması yapılacak olan tedavilerin başarısını son derece artırmaktadır.
SAĞLIKLI DİŞ ETİ NASIL OLMALIDIR?
- Diş eti gül kurusu /soluk pembe renktedir.
- Mat görünümdedir.
- Sıkı kıvamdadır.
- Kırmızılık, şişlik ve kanama yoktur.
- Diş etlerinde çekilme görülmez.
- Dişin konturlarını takip eder ve dişleri sıkıca sarar.
- Sızlama ve ağrı olmaz.
- Diş fırçalama sırasında, diş ipi kullanılırken veya durduk yere diş eti kanaması olmaz.
DİŞ ETİ KANAMASI NEDEN OLUR ?
Diş eti kanaması öncelikle, dişler ve diş etleri düzenli temizlenmediğinde bakteri plakları olarak adlandırılan saydam, püre kıvamındaki eklentilerin oluşturduğu iltihabi hastalık nedeniyle diş eti dokusunu besleyen damarların yapısının bozulması sonucu damar içinde kalması gereken kan elementlerinin damar dışına çıkması sonucu gerçekleşmektedir.
DİŞ ETİ KANAMASININ SEBEPLERİ NELERDİR?
Öncelikle diş eti iltihabına neden olan hastalıklardır.
- Gingivitis – Gingivit (sadece diş etinde oluşan alttaki kemik dokusuna ilerlemeyen)
- Periodontitis -Periodontit ( iltihap kemik dokusuna ilerlemiş ve kemik kaybı başlamıştır)
Ancak, bazı durumlarda ve dönemlerde de diş eti kanaması meydana gelebilmektedir. Örneğin;
- Dişler sert fırçalanırsa
- Diş ipi travmatik kullanılırsa
- Hamilelik, adet dönemi ve menapoz gibi dönemlerde hormonel dengenin değişmesi sonucu
- Kan sulandırıcı kullanan kişilerde (Asprin, Corasprin, Coumadin diş eti kanaması)
- Uyumsuz veya kötü uyumlu sabit ve hareketli protezlerde
- Tedavi edilmeyen çürükler ve taşkın yapılmış restorasyonlar
- Endokrin sistem hastalıkları (Diabet)
- Kan hastalıkları (Lösemi, trombositopeni, hemofili)
- Genetik yatkınlık
- Beslenme yetersizlikleri (C veya K Vitamini eksikliği diş eti kanaması)
DİŞ ETİ KANAMASI NASIL DURDURULUR ? DİŞ ETİ KANAMASI İÇİN NE YAPILIR?
Diş eti kanamalarında öncelikle yapılması gerekli olan, oldukça etkin bir ağız bakımını gerçekleştirmektir. Bu ağız bakımı sadece diş fırçası ve diş macunu ile sağlanamaz.
Ağız bakımında en temel iki unsur
Bunlarla beraber mutlaka diş ipi ve ara yüz fırçası dediğimiz ince fırçalarla birlikte ve hatta diş hekiminizin önerisi doğrultusunda belli bir süre için kullanılabilecek anti bakteriyel bir ağız gargarası ile birlikte uygulanacak komple bir ağız bakımı diş eti kanamalarını büyük oranda azaltacak hatta ortadan kaldırabilecektir. Yani ilk yapılması gerekli olan ağız bakım seviyesini artırmak ve düzenli hale getirmektir.
DİŞ ETLERİM KANIYOR !..
İyi bir ağız hijyeni sağlanmasına rağmen halen diş eti kanamaları devam ediyorsa; bu aşamada bir diş hekimi muayenesi ve değerlendirmesi gerekmektedir. Bu muayenede ileri seviyede bir iltihap olup olmadığı size söylenir ve genellikle profesyonel bir diş eti bakımı ve diş taşlarının temizliği işlemi gerçekleştirilir. Bazı durumlarda daha ileri seviyede diş eti tedavilerine geçilebilir.
DİŞ ETİ KANAMAM DURMUYOR..
Diş hekiminin yada diş eti hastalıkları uzmanının uygulayacağı tedavilerle birlikte yapılacak olan etkin ve düzenli ağız bakımı sonrası diş eti kanamalarının tamamiyle geçmesi gerekmektedir. Ancak bazı durumlarda diş eti kanamalarının sebebi dişler olmayabilir. Bu durumda kanama nedenini tespit etmek amaçlı bir fizik muayeneden geçmeniz ve kapsamlı bir kan testi yaptırmanız gerekebilir.
DİŞ ETİ KANAMASI EVDE TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Sağlıklı diş eti kanamaz. Diş eti kanaması her zaman diş eti hastalığının varlığına işaret eder. Eğer ara sıra diş eti kanaması problemi yaşıyorsanız bu durumun nedeni gündelik olarak yaptığınız basit hatalar olabilir. Örneğin sert fırçalama, düzensiz ağız bakımı, diş ipi kullanmama gibi. Bazı durumlarda bu yanlış ve yetersiz kullanımlar ortadan kaldırılırsa diş hekimine gitmeden diş eti kanaması ortadan kalkabilir.
ÇOCUĞUMUN DİŞ ETLERİ KANIYOR. NE YAPMALIYIM ?
Öncelikle tedirgin olmayınız. Bazen çocuklarda – süt dişlenme dönemide dahil – diş eti kanamalarının çok basit nedenleri olabilir. Örneğin yetersiz ağız bakımı, geniş ve diş etine doğru ilerlemiş bir çürük, sert diş fırçalama, kalem ısırma, tırnak yeme gibi bazı zararlı alışkanlıklar diş eti kanamalarına neden olabilir. Bu aşamada hem anne ve babanın, hem de diş hekiminizin yardımıyla kanamanın nedeni tespit edilip ona yönelik bir çözüm bulunmalıdır. Ancak tedavilere rağmen geçmeyen kanamalarda daha dikkatli olunmalıdır.
DİŞ ETİ KANAMASI İÇİN DİŞ MACUNU
Özellikle önerebileceğim bir marka yok. Ancak florürlü bir diş macunu ile günde 2 kere diş etlerini fazla zorlamadan dişlerimizi fırçalamak en uygunudur. Fırçalamayla birlikte diş ipi kullanımı diş eti kanamaları için çok daha etkin çözümler getirir.
DİŞ ETİ KANAMASI LÖSEMİ BELİRTİSİ OLABİLİR Mİ?
Diş etlerinin kanaması durduk yere, herhangi bir etken olmadan gerçekleşiyorsa, gingival enflamasyon dediğimiz diş eti iltihabı kısa bir zaman diliminde ve hızlı bir kemik yıkımı ile devam etmişse hatta dişlerde ileri derecelerde sallanmalar meydana gelmişse, kişi son zamanlarda ani kilo kaybı yaşamışsa ve bunlarla birlikte , kansızlık ve onun bir belirtisi olan solgunluk varsa, lenf bezlerinde büyüme, nefes darlığı, karın şişmesi, gece terlemesi, kolay yorulma, iştah eksikliği, morluklar, enfeksiyona yatkınlık gibi bulgularda diş eti kanamalarına eşlik ediyorsa bu aşamada mutlaka öncelikle bir diş hekimine gidilmelidir. Muhtemelen diş hekiminiz bir hematolojik konsültasyon isteyecektir.
Bu aşamada çocuğunuzu ve kendinizi iyi tanıyor ve iyi takip ediyor olmanız çok önemlidir. Bu belirtilerin birçoğu tek başına bir anlam ifade etmez. Birkaç tanesinin aynı anda veya sık aralıklarla görülmesi durumunda , dikkatli olunması ve gerçekten bir kan hastalığı varsa, vakit kaybetmeden doğru teşhisin yapılıp, tedavinin hemen başlaması gerekmektedir.(1)
DİŞ ETİ KANAMASI ve DİYABET
Ağız ve diş sağlığı ile genel sağlığımız birbiriyle etkileşim içindedir. Diş etlerindeki kanamalar, şişlik, sık sık apse oluşumu, ağız kokusu gibi şikayetler ve ailede diyabet hastası olan bir kişide varsa bunlar sizdeki diyabet hastalığının bir belirtisi olabilir. Diyabetli kişilerde diş eti iltihabı dolayısıyla diş eti kanaması daha sık görülebilir. Dolayısıyla diyabet tedavisi yani kan şeker seviyesinin iyileştirilmesi diş eti sorunlarını azaltabilir. Aynı şekilde diş eti hastalığının tedavisi de kan şeker düzeylerinin yani diyabet hastalığının tedavisine yardımcı olabilecektir. Bu bağlamda diyabetli hastalarda diş ve diş etlerinin bakımı çok önemlidir. (2)
Sağlıklı günler dileğimle..
Dr. Tuncay Akdoğanlı
KAYNAKLAR
1- Orbak R, Orbak Z: Oral condition of patients with leukemia and lymphoma. J. Nihon Univ. Sch. Dent 1997;39: 61-64
2- Gümüş P, Buduneli N. Diabetes mellitus and periodontitis: signs of a bidirectional relationship. European Medical Journal 2013: 30-36
